STUDIA PODYPLOMOWE
Metodyki nauczania języka angielskiego
P R O G R A M
Warszawa 2005
PEDAGOGIKA OGÓLNA
Cele przedmiotu:
-
Przyswojenie pojęć oraz koncepcji dotyczących wychowania
-
Zrozumienie istoty i warunków wychowania w jego wymiarze społeczno-kulturowym
-
Poznanie nowej myśli edukacyjnej na tle tradycji pedagogicznej
-
Pomoc w tworzeniu własnej osobowości nauczycielskiej
Charakter przedmiotu: wykład i ćwiczenia
Ilość godzin: 15
Warunki zaliczenia przedmiotu: Warunkiem zaliczenia jest branie czynnego udziału w zajęciach (np. analizowanie dokumentów i materiałów źródłowych) oraz przygotowanie pracy pisemnej i zreferowanie jej w oparciu o podaną wcześniej lekturę.
Treści programowe:
-
Przedmiot i zadania pedagogiki oraz jej subdyscypliny. Metody badań pedagogicznych.
-
Diagnoza współczesnych problemów edukacji, próby prognoz edukacyjnych. Międzynarodowy wymiar edukacji.
-
Główne kierunki polityki oświatowej Unii Europejskiej. Uwarunkowania ekonomiczne; historyczno-narodowe, społeczne i ustrojowo-polityczne.
-
Nowa myśl pedagogiczna i jej zakorzenienie w tradycji. Koncepcja wychowanka szkoły i nauczyciela.
-
Szkoła jako instytucja społeczna i wychowawcza. Kierowanie procesem kształcenia i wychowania. Praca z uczniami o specjalnych potrzebach edukacyjnych.
-
Środowisko społeczne ucznia. Tworzenie klimatu wychowawczego w szkole. Współpraca z rodzicami. Praca z grupą rówieśniczą. Pozaszkolne instytucje wychowawcze i resocjalizacyjne. Wpływ mediów na proces edukacyjny.
-
Ocenianie osiągnięć szkolnych uczniów i ewaluacja. Instytucje diagnozowania osiągnięć uczniów.
-
Rola nauczyciela w procesie kształcenia. Działania nauczyciela na rzecz własnego rozwoju. Kompetencje nauczyciela. Tworzenia projektów i planów własnego rozwoju zawodowego. Jakość pracy szkoły i jej mierzenie.
Literatura przedmiotu:
Wołoszyn S.. (red..) Źródła do dziejów wychowania i myśli pedagogicznej,T..III,
księga druga, Kielce 1998.
Kwieciński (red) zb. Pedagogika Tom 1 i Tom 2, PWN 2004
Kwieciński Zb. Tropy- ślady-próby, Edytor2000.
Konarzewski K. (red) Sztuka nauczania Tom 1 i Tom 2, PWN 2004
Kupisiewicz Cz., Wojnar 1. (red) Myśliciele o wychowaniu, BGW 1996.
Suchodolski B. Skąd i dokąd idziemy?, Warszawa 1999
Śliwerski B. Współczesne teorie i nurty wychowania, Impuls, Kraków. 2001.
Kupisiewicz Cz. Dydaktyka ogólna, Warszawa 2000.
Spionek H. Psychologiczna analiza trudności i niepowodzeń szkolnych,
Warszawa, 1970.
Arends R. I. Uczymy się nauczać, Warszawa, 1994.
Okoń W. Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej, Warszawa, 1997.
Okoń W. Szkoły eksperymentalne w świecie, Warszaw 197 5.
Niemierko B. ABC testów osiągnięć szkolnych, Warszawa J975.
Frydrychowicz A., Koźniewska E. Sobolewska M. Zwierzyńska E. Testy psychologiczne i pedagogiczne w poradnictwie, CMPP-P MEN, Warszawa 1998.
Pielachowski J. Organizacja i zarządzanie oświatą i szkołą, Poznań 2003.
Węglińska M. Jak przygotować się do lekcji, Kraków1997.
Wilgocka - Okoń B. Dojrzałość szkolna a środowisko,Warszawa1972..
PSYCHOLOGIA
Cele przedmiotu:
-
Zapoznanie uczestników z terminologią stosowaną w naukach psychologicznych
-
Dostarczenie informacji na temat
-
przedmiotu psychologii,
-
podstawowych dyscyplin psychologicznych,
-
metodologii stosowanej w naukach społecznych,
-
koncepcji człowieka,
-
procesów poznawczych i motywacyjnych,
-
osobowości człowieka.
-
Stworzenie uczestnikom zajęć możliwości autodiagnozy osobowości.
Charakter przedmiotu: wykład i ćwiczenia
Ilość godzin: 15
Warunki zaliczenia przedmiotu: Warunkiem zaliczenia jest czynny udział w zajęciach oraz ustne zaliczenie omawianego materiału.
Treści programowe:
-
Przedmiot i zadania psychologii oraz jej subdyscypliny. Metodologia psychologii.
-
Wielkie pytania psychologii.
-
Koncepcje człowieka: behawiorystyczna, psychoanalityczna, poznawcza, humanistyczna.
-
Procesy poznawcze: spostrzeganie, pamięć uwaga, uczenie się
-
Emocje. Specyficznie ludzkie mechanizmy motywacyjne. Motywowanie uczniów do nauki.
-
Osobowość: autodiagnoza. – Twój psychologiczny autoportret
-
Różnice indywidualne: praca z uczniami nadpobudliwymi psychoruchowo.
Literatura przedmiotu:
Łukaszewski, W. (2003). Wielkie pytania psychologii. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Oldham, J.M., Morris, L.B. (1997). Twój psychologiczny autoportret. Warszawa: Wydawnictwo Jacek Santorski & CO.
Strelau, J. (red.) (2000). Psychologia: podręcznik akademicki, t. 1-3. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Sternberg, R.J. (1999). Wprowadzenie do psychologii. Warszawa: WSiP.
METODYKA NAUCZANIA JĘZYKÓW OBCYCH
Cel przedmiotu:
Poznanie:
-
podstawowych pojęć dyscypliny
-
teorii języka
-
teorii nabywania języka
-
rozwoju myśli glottodydaktycznej
-
warunków optymalizacji nabywania / nauczania JO
-
realizacji i kontrolowania tego procesu
-
autonomii i ustawicznego samokształcenia ucznia i nauczyciela
Charakter przedmiotu: wykład/konwersatorium
Ilość godzin: 50
Warunki zaliczenia przedmiotu:
-
Aktywny udział w wykładzie / konwersatorium.
-
Znajomość tematów wykładu / konwersatorium.
-
Wykazanie umiejętności korzystania z literatury i czasopism.
Treści programowe
-
Rola języka obcego we współczesnym świecie.
-
Uczeń i nauczyciel we współczesnym świecie: możliwości, problemy i zagrożenia.
-
Rozwijanie kompetencji językowej i komunikacyjnej w świetle metod konwencjonalnych i nie konwencjonalnych.
-
Programy nauczania: wybór i realizacja.
-
Materiały i pomoce nauczania : wybór i integracja.
-
Planowanie i kontrolowanie kursu językowego i całego procesu nabywania / nauczania języka obcego.
-
Nauka języka obcego: klimat i warunki do rozwijania świadomości i komunikacji międzykulturowej.
Literatura:
-
Widdowson, H. 1979. Teaching Language as Communication. London: OUP
-
Willis, J. 1996. A Framework for Task – Oriented Learning. London: Longman
-
Wright, A., D. Betteridgh, and M. Buckby. 1984. Games for Language Learning. Combridge: CUP
-
Wright, A. et al. 1990. Pictures for Language Learning. Cambridge: CUP
-
Wright, A. and S. Haleem. 1991. Visuals for the Language Classroom. Cambridge: CUP
-
Wright, A. 1996. Storytelling with children. Cambridge: CUP
-
Yang, A. And Chau-pin Cheung. 2003. Adapting Textbook Activities for Communicative Teaching and Cooperative Learning. Forum, July.
-
Rivers, M. Wilga/Ed./ 1987. Interactive Language Teaching. Cambridge: CUP
-
Richards, J.C. & T.S. Rodgers. 1997. Approackes and Methods in Language Teaching. Cambridge: CUP
-
Larsen – Freeman, D. 1993. Grammar Dimensions: Form, Meaning and Use. Boston: Heinle & Heinle
-
Tucholska, S. 2003. Wypalanie zawodowe nauczycieli. Lublin: Wyd. KUL
-
Lowe, Mark. 2005. The Shibboleths of TEFL. MET, Vol. 14, No.1.
-
Brumfit, C. and K. Johnson. 1983. The Communicative Approach to Language Teaching. Oxford: OUP
-
Collie, J. and S. Slater. 1997. Literature in the Language Classroom. Cambridge: CUP
-
Damen, L. 1987. Culture Learning: The Fifth Dimension in the Classroom. New York: NHP
-
Dickinson, L. 1987. Self-instruction in Language Learning. Cambridge: CUP
-
Edge, Julian. 1993. Essentials of English Language Teaching. Harlow: Longman
- Gołębiowska, L. 1991. Przewodnik po czasach w języku angielskim. Warszawa: WP
-
Komorowska, H. 1982. Metody badań empirycznych w glottodydaktyce. Warszawa: PWN
-
Krashen, S. 1981. Second Language Acquisition and Second Language Learning. New York: PP
-
Krzyżanowski, H. 1994. Testy Olimpiady Języka Angielskiego. Teap szkolny-okręgowy-finał. Sprzedaż wysyłkowa BP Poland. 33-303 Nowy Sącz. Skr. poczt. 115
-
Lewandowska-Tomaszczyk, B. et al. /Ed/. 2003. Teachers on Language Teaching. Łódź: WUŁ
-
Marton, W. 1988. Methods in English Language Teaching. New York: PH
-
Oxford, R. 1990. Language Learning Strategies. New York: NHP
-
Savignon, J. 2002. Communicative Curriculum Design for the 21st Century. Forum, Jan.
CZASOPISMA
-
English Language Teaching
-
English Teaching FORUM
-
Języki Obce w Szkole
-
Modern English Teacher
-
TESOL Quarterly
-
Modern Language Journal
WARSZTATY METODYCZNO-JĘZYKOWE
Cele przedmiotu:
-
zastosowanie zasad nowoczesnej metodyki nauczania w praktyce
-
wymiana doświadczeń i pomysłów dydaktycznych
-
dyskusje na temat różnych wariantów realizacji tego samego tematu
-
dyskusje na temat roli, jaką odgrywają w nauczaniu: internet, pomoce audiowizualne, komputer, tablice interaktywne i inne nowoczesne pomoce dydaktyczne
-
mikro-nauczanie; lekcje pokazowe, praca w grupach (realizacja konkretnych tematów lub zadań bardziej szczegółowych, jak np., wprowadzanie określonego słownictwa, konstrukcji etc.
-
zaznajomienie słuchaczy z prawidłową formą konspektów lekcji
-
przećwiczenie tzw. „classroom language” czyli poleceń w języku obcym
-
dyskusje na tematy typu: praca z uczniem trudnym, praca w dużych grupach, praca w grupach o mieszanych umiejętnościach etc.
-
pomoc merytoryczna i metodologiczna w pisaniu pracy zaliczeniowej
-
rozwiązywanie problemów doraźnych zglaszanych przez uczestników kursu
Charakter przedmiotu:
warsztaty
Liczba godzin: 110
Warunki zaliczenia:
Przeprowadzenie co najmniej trzech udanych lekcji pokazowych, udział w dyskusjach, aktywny udział we zajęciach, zlożenie pracy na temat wybranego problemu językowego (objętość pracy 15 stron, w tym 3 konspekty)
Treści programowe
-
Typy nauczycieli i uczniów – omówienie
-
Opis procesu nauczania i uczenia się
-
Nauczanie elementów języka i sprawności językowych
-
Wybór pomocy dydaktycznych
-
Planowanie jednostek lekcyjnych i ich sekwencji
-
Wybrane problemy związane z nauczaniem
Literatura przedmiotu
-
Harmer, Jeremy, 1998 How to Teach English. Edinburgh: Pearson Ed.Lts. 1998
-
Pamuła, Małgorzata, 2003 Metodyka nauczania języków obcych w kształceniu zintegrowanym. Warszawa: Fraszka Edukacyjna
ANALIZA POMOCY DYDAKTYCZNYCH
Cele przedmiotu:
-
Zaznajomienie słuchaczy z aktualną ofertą wydawniczą (podręczniki główne, dodatkowe, lektury, pomoce audiowizualne)
-
Zaznajomienie słuchaczy z kryteriami wyboru pomocy dydaktycznych w zależności od grupy wiekowej
-
Organizowanie spotkań i dyskusji z przedstawicielami wydawnictw oraz autorami podręczników
Charakter przedmiotu:
ćwiczenia, warsztaty
Liczba godzin: 30
Warunki zaliczenia:
Aktywny udział w dyskusjach, dobra orientacja w podręcznikach i pomocach dostępnych na rynku
Treści programowe
-
Kryteria ocen podręczników wg, różnych autorów
-
Znaczenie pomocy dydaktycznych w procesie nauczania
Literatura przedmiotu:
-
Harmer, Jeremy 1998 How to Teach English, Edinburgh: Pearson Ed.Lts
KOREKCYJNY KURS FONETYCZNY
Cel przedmiotu:
Poprawa własnej wymowy/dykcji angielskiej (w tym sprawności głośnego pięknego czytania). Przegląd opisu i intensywne ćwiczenia wymowy angielskiej na podstawach ściśle fonetycznych, z użyciem transkrypcji, z włączeniem rytmu i intonacji oraz w porównaniu z wymową polską i z obserwacją i analizą typowych trudności Polaków w wymowie angielskiej. Obowiązkowe nagrania kontrolne dla porównania własnej wymowy (przynajmniej czterokrotne - na początku i pod koniec każdego semestru).
Popularyzacja fonetyki angielskiej i dobrej wymowy/dykcji wśród Nauczycieli.
Charakter przedmiotu: ćwiczenia ('tutorial cum instruction');
intensywne ćwiczenia sprawnościowo-kondycyjne
z zastosowaniem pomocy wizualnych i audialnych
Liczba godzin w semestrze: 60
Warunki zaliczenia: uczęszczanie, czynne uczestnictwo w zajęciach,
nagranie testu wykazujące poprawną wymowę i postęp w porównaniu z
poprzednim testem kontrolnym, poprawna transkrypcja, zaliczona praca
semestralna (tekst i nagranie, wręczona najpóźniej na przedostatnich zajęciach);
dopuszcza się nieobecność (nieusprawiedliwioną) na jednej sesji (" 6 godzin).
Treści programowe (w ujęciu kursorycznym, dydaktycznym, treningowym):
0. Test diagnostyczny. Nagranie odpowiednich tekstów (do zanalizowania).
Głośne czytanie i wygłaszanie krótkiej prelekcji/pogadanki ok. 2-3 min.
powinno się odbyć na każdych zajęciach (1 - 3 studentów). Stały element lekcji
stanowi też porównywanie z polskim, transkrypcja fonetyczna, ćwiczenie słuchu (dyktando fonetyczne), słuchanie nagrań.
1. Zarys/przegląd/przypomnienie całości (ważnych warstw/działów) fonetyki
angielskiej; tabela/ramka opisu akcentu; zasady transkrypcji fonetycznej;
głośne czytanie - poznanie głosów/wymowy studentów (ew. nagranie);
wstępne uwagi (ew. określenie wybranego akcentu). Wstępne ćwiczenie
czytania z transkrypcji fonetycznej/rytmicznej/tonetycznej.
2. Samogłoski angielskie: wstępne ćwiczenia (w izolacji, w wyrazach i w
tekstach; pary minimalne; ćwiczenie słuchu). Czytanka rytmiczno-tonetyczna 1*.
3. Dyftongi angielskie: wstępne ćwiczenia (w izolacji, w wyrazach i w
tekstach; pary minimalne). Czytanki rymiczno-tonetyczne 1, 2.
4. Spółgłoski angielskie: wstępne ćwiczenia (w izolacji, w wyrazach i w
tekstach; pary minimalne). Czytanki rytmiczno-tonetyczne 2, 3.
5. Rytm angielski (1): zasady ogólne; wstępne ćwiczenia (w krótszych i dłuższych wypowiedziach; wyrazy 'wieloprzyciskowe'; rytm a intonacja; (łączenie, osłabianie; formy mocne i słabe). Czytanki rytmiczno-tonetyczne 3, 4.
6. Rytm angielski (2): wzory przyciskowe, akcenuacja; cichy przycisk i pauzy.
Czytanki rytmiczno-tonetyczne 4, 5.
7. Intonacja angielska (1): zasady ogólne; system tonów; wstępne ćwiczenia
(w izolacji, w wyrazach i w połączeniach; rytm a intonacja.
Czytanki rytmiczno-tonetyczne 5, 6).
8. Intonacja angielska (2): struktura; Grupa Toniczna a Melodia; system melodii;
wstępne ćwiczenia (osobne grupy toniczne, połączenia, teksty/czytanki
tonetyczne; rytm a intonacja. Czytanki rytmiczno-tonetyczne 6, 7.
9. Intonacja angielska (3): funkcje i znaczenie; użycia neutralne i znaczące;
ilustracja i ćwiczenia; (osobne grupy toniczne, połączenia, teksty/czytanki
tonetyczne; rytm a intonacja. Czytanki rytmiczno-tonetyczne 7, 8.
10. Rytm angielski (3): przycisk wyrazowy (zasady ogólne, wyrazy wieloprzycis-
kowe, stress shift). Czytanki rytmiczno-tonetyczne 8, 9.
11. Alofonia i fonetyka międzywyrazowa (głowne alofony; elizja, asymilacja;
łączące /?/). Czytanki rytmiczno-tonetyczne 9, 10.
Interpretacja i wygłaszanie wybranych przysłów, cytatów, powiedzeń.
12. Analiza, opracowanie i ćwiczenie tekstów we wszystkich warstwach;
powtórzenie, podsumowanie i integracja całości. Łączenie, osłabianie; formy
mocne i słabe; przycisk, rytm, intonacja; właściwy kształ fonemiczny tekstu.
Czytanie (interpretacja) tekstów nowych, niestranskrybowanych (1)
13. Test kontrolny (powtórne nagranie tekstów diagnostycznych oraz pierwsze
nagranie tekstu nieznanego); odsłuchiwanie i analiza krytyczna nagrań własnych
i kolegów; podsumoweanie i wyciąganie wniosków.
14. Konkurs głośnego czytania, pogadanek i ew. deklamacji, utrwalanych na taśmie (2).
odsłuchiwanie i analiza krytyczna nagrań własnych i kolegów; podsumoweanie i
wyciąganie wniosków.
15. Konkurs głośnego czytania strony opracowanej we własnej Pracy Semestralnej.
Odsłuchiwanie i analiza krytyczna nagrań własnych i kolegów; podsumoweanie i
wyciąganie wniosków.
Omówienie całości Pracy Semestralnej.
* Czytanki dobiera wykładowca w zależności od potrzeb.
(Wyczerpanie i realizacja zaplanowanych Treści może zależeć od postępów i od
innych czynników.)
LITERATURA PRZEDMIOTU (lista jest rozszerzona dla celów popularyzacji)
LITERATURA PODSTAWOWA
FONETYKA ANGIELSKA
BAŁUTOWA Bronisława. (1999) Wymowa angielska. Warszawa: Philip Wilson.
JASSEM Wiktor. (1974 [1954]) Fonetyka Języka angielskiego. Warszawa: PWN.
RESZKIEWICZ Alfred. (1984 [1981]) Correct Your English Pronunciation.
Warszawa: PWN.
ROACH Peter. (1991 [1983]) English Phonetics and Phonology. A Practical Course.
Cambridge: CUP.
SOBKOWIAK W. (2004 [2000]) English Phonetics for Poles. 3rd Edition. Poznań:
Wydawnictwo Poznańskie.
SŁOWNIK WYMOWY ANGIELSKIEJ
JONES Daniel. (1997) English Pronouncing Dictionary. Wyd. XV (oprac. Peter Roach
[wymowa brytyjska] i James Hartman [wymowa amerykańska], z płytą CD). Cambridge: CUP.
SŁOWNIK LINGWISTYKI STOSOWANEJ I NAUCZANIA JĘZYKÓW
RICHARDS Jack C., John PLATT i Heidi PLATT. (1992 [1985]) Dictionary of
Language Teaching and Applied Linguistics. Longman.
FONETYKA POLSKA
BENNI Tytus. (1959 [1923, 1915]) Fonetyka opisowa języka polskiego. Wrocław:
Ossolineum.
WIŚNIEWSKI Marek. (2001) Zarys fonetyki i fonologii współczesnego języka
polskiego. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
SŁOWNIK WYMOWY POLSKIEJ
KARAŚ Mieczysław i Maria MADEJOWA (1977) Słownik wymowy polskiej. (z płytą)
Warszawa - Kraków: PWN.
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA I POMOCNICZA
FONETYKA ANGIELSKA
ALLEN W. Stannard. (1960) Living English Speech. Longmans.
BAKER A. and S. GOLDSTEIN. (1990) Pronunciation Pairs. Cambridge: CUP.
BIEDRZYCKI Leszek. (1972/73 [1976/77]) Jak się to wymawia? (Radiowy Kurs
Fonetyki Angielskiej: audycje i zeszyty radiowe). Warszawa: Wydawnictwa Radia i TV.
GIMSON A.C. (1962 [1989, 1994]) An Introduction to the Pronunciation of English.
5th Edition (Revised by A. Cruttenden) London: Edward.
JASSEM Wiktor. (1995 [1994]) Exercises in English Pronunciation. Warszawa: PWN.
JONES Daniel. (1975 [1918]) An Outline of English Phonetics. 9th edition. Cambridge:
Heffer.
KINGDON, Roger. (1958 ) English Intonation Practice. London: Longman.
O'CONNOR, J.D. (1980) Better English Pronunciation. 2nd ed.. Cambridge: CUP.
PONSONBY, M. (1987) How Now, Brown Cow? Prentice Hall International.
TENCH, P. (1981) Pronunciation Skills. London: The Macmillan Press
UNDERHILL, A. (1994) Sound Foundations. Living Phonology. Oxford: Heinemann.
VAUGHAN-REES Michael. (2002) Test Your Pronunciation. Penguin.
VAUGHAN-REES Michael. (1994 [1991]) Rhymes and Rhythm. Macmillan Publishers.
ZAWADZKI H. (1994) In Tempo: An English Pronunciation Course. Sydney: National
Centre for English Language Teaching and Research, Macquarie University.
SŁOWNIKI WYMOWY ANGIELSKIEJ
BIEDRZYCKI Leszek. (1995) A Practical Pronouncing Dictionary of British and
American English. Warszawa: PWN.
WELLS J.C. (1990 [2000]) Longman Pronunciation Dictionary. (obejmuje wymowę
brytyjską i amerykańską oraz definicje pojęć fonetycznych, z płytą CD). London.
FONETYKA POLSKA
BIEDRZYCKI Leszek. (1974) Abriss der polnischen Phonetik. Warszawa - Leipzig:
Wiedza Powszechna - VEB Verlag Enzyklopadie.
DŁUSKA Maria. (1950 [1981]) Fonetyka polska. Warszawa-Kraków: PWN.
DOROSZEWSKI Witold. (1963) Podstawy gramatyki polskiej, cz. I. PWN: Warszawa.
KLEMENSIEWICZ Zygmunt. (1952 [1971]) Postawowe wiadomości z gramatyki
języka polskiego. Warszawa: PWN.
KOTLARCZYK Mieczysław. (1975) Sztuka żywego słowa. Dykcja, ekspresja, magia.
(Przedmowa: Karol Kardynał Wojtyła, Arcybiskup Metropolita Krakowski). Rzym: Fundacja
Teatru Religijnego w Rzymie oraz Przyjaciół Teatru Rapsodycznego. Drukarnia
Papieskiego Uniwersytetu Gregorianum.
TOCZYSKA Bogumiła (1998) Elementarne ćwiczenia dykcji. Gdańsk: Gdańskie
Wydawn. Oświat.
WIERZCHOWSKA Bożena. (1980) Fonetyka i fonologia języka polskiego. Wrocław.
FONETYKA PORÓWNAWCZA/KONTRASTYWNA POLSKO-ANGIELSKA
BIEDRZYCKI Leszek. (1978) Fonologia angielskich i polskich rezonantów.
Warszawa: PWN.
KOPCZYŃSKI Andrzej. (1977) Polish and American English Consonant Phonemes.
Warszawa: PWN.
FONETYKA ANGIELSKA W PODRĘCZNIKU JĘZYKA ANGIELSKIEGO DLA POLAKÓW
BIEDRZYCKI Leszek, Zofia JANCEWICZ, Andrzej KOPCZYŃSKI, Hanna MORAWSKA. (1986) Communicate in English. Warszawa: PWN.
WSTĘP DO JĘZYKOZNAWSTWA
Cel przedmiotu:
Charakter przedmiotu: wykład
Ilość godzin: 10
Warunki zaliczenia: egzamin
Treści programowe:
-
Ogólne wiadomosci o języku i historii językoznawstwa.
-
Definicje języka.
-
Znak językowy. Stosunek języka do innych rodzajów znaków.
-
Pojęcie języka naturalnego. Potoczne i naukowe pojęcie „język”.
-
Struktura jezyka. Otwarte i zamknięte podsystemy języka.
-
Fonetyczne parametry języka. Intonacja. Akcent.
-
Dźwięk/Fonem. System fonologiczny.
-
Fonetyczna typologia języków.
-
Morfem. Typy morfemów. Morfem a wyraz.
-
Morfologiczna typologia języków.
-
Semantyczne klasy wyrazów. Semantyczna typologia języków.
-
Wypowiedź/Tekst. Syntaktyczna typologia języków.
-
Rozwój myśli językoznawczej od starożytności do czasów współczesnych.
-
Język jako produkt społeczny.
1. Rodziny językowe. Ewolucja języka.
-
Genetyczna typologia języków.
-
Funkcje języka. Dyferencjacja języka narodowego. Język literacki.
-
Socjalna dyferencjacja języka. Pojęcie socjolektu.
-
Regionalna dyferencjacja języka. Pojęcie dialektu.
-
Profesjonalna dyferencjacja języka. Pojęcie technolektu.
-
Międzydyscyplinarne związki językoznawstwa.
Literatura:
-
podstawowa:
-
J.Bańczerowski, J.Pogonowski, T.Zgółka, Wstęp do językoznawstwa, Poznań 1982.
-
Furdal A. , Językoznawstwo otwarte, Warszawa 1976 (wyd.2 –1990).
-
Heinz A., Dzieje językoznawstwa w zarysie, Warszawa 1978 (wyd.2 – 1983).
-
Milewski T., Językoznawstwo, Warszawa 1975 (wyd.5)
-
Weinsberg, Językoznawstwo ogólne, Warszawa 1983.
-
uzupełniająca:
-
Helbig G., Dzieje językoznawstwa nowożytnego, Wrocław 1982.
-
Malmberg B., Nowe drogi w językoznawstwie, Warszawa 1969.
-
Zawadowski T., Lingwistyczna teoria języka, Warszawa 1966
-
Hockett Ch., Kurs językoznawstwa współczesnego, Warszawa 1968.
-
Polański K. (red.), Encyklopedia językoznawstawstwa ogólnego, Wrocław 1993.
EMISJA GŁOSU
Cel przedmiotu:
W zakresie wiedzy:
-
elementarna znajomość budowy i funkcjonowania aparatu głosowego;
-
znajomość zasad prawidłowej emisji głosu w mowie;
-
znajomość zasad prawidłowego oddechu, oparcia oddechowego i dźwiękowego;
-
znajomość zasad dotyczących prawidłowej artykulacji;
-
podstawowa znajomość zasad fonetyki i ortofonii w języku polskim;
-
znajomość norm poprawnej wymowy;
-
znajomość zasad higieny głosu;
-
świadomość własnych błędów emisyjnych i przyczyn ich powstania;
-
rozpoznanie własnych możliwości głosowych;
-
zrozumienie konieczności używania głosu w sposób świadomy i kontrolowany.
W zakresie umiejętności:
-
prawidłowy oddech i oparcie oddechowe;
-
prawidłowe emitowanie dźwięku, czyli właściwe:
-
oparcie dźwiękowe,
-
nośność głosu,
-
barwa,
-
intonacja,
-
ekspresja;
-
wyrazistość artykulacyjna;
-
umiejętność stosowania norm poprawnej wymowy;
-
umiejętność niwelowania napięć negatywnie oddziałujących na funkcje głosowe;
-
umiejętność dbania o własny głos.
Charakter przedmiotu: ćwiczenia i warsztaty
Ilość godzin: 30
Warunki zaliczenia przedmiotu: aktywny udział w zajęciach
prezentacja przygotowanego tekstu
Ocenie podlegają:
-
walory głosowe (nośność, barwa),
-
artykulacja,
-
intonacja,
-
swoboda i ekspresja wykonawcza.
Treści nauczania
-
Podstawy prawidłowego funkcjonowania aparatu głosowego i higieny głosu.
-
Warunki prawidłowej emisji.
-
Podstawy fonetyki i ortofonii.
-
Autoprezencja.
Sposób realizacji zadań:
-
Wykład.
-
Praktyczny pokaz.
-
Ćwiczenia praktyczne.
Zadania techniczne:
-
Ocena charakterystyki i możliwości głosu uczestników zajęć pod względem nośności, dynamiki, barwy; wyrazistości artykulacyjnej.
-
Dobór odpowiednich ćwiczeń odpowiadających potrzebom, predyspozycjom i możliwościom technicznym studentów:
-
utrwalanie nawyku przyjmowania prawidłowej postawy ciała,
-
wyrabianie właściwych nawyków oddechowych podczas fonacji,
-
świadome zastosowanie oparcia oddechowego i dźwiękowego,
-
rozluźnianie mięśni gardła i krtani,
-
usprawnianie pracy podniebienia miękkiego,
-
wyprowadzanie dźwięku na podniebienie twarde,
-
poszerzanie skali głosu w mowie,
-
usprawnianie aparatu artykulacyjnego,
-
eliminowanie błędów wymowy i artykulacyjnych,
-
eliminowanie zbędnych napięć mięśniowych,
-
pobudzenie wrażliwości intonacyjnej,
-
wzmacnianie wolumenu poprzez pobudzanie rezonatorów,
-
uświadamianie wzajemnej zależności w funkcjonowaniu układu oddechowego, fonacyjnego, artykulacyjnego i predyspozycji psychicznych w procesie mówienia,
-
przekazanie podstawowych wiadomości dotyczących budowy i funkcji aparatu głosowego oraz higieny głosu,
-
wprowadzenie elementów emisji wokalnej poprzez ćwiczenia emisyjne,
-
praca nad ekspresją wypowiedzi, autoprezencja.
Uwaga: ponieważ zajęcia w dużej mierze mają charakter ćwiczeń i warsztatów, liczba uczestników powinna być ograniczona (12-16 osób).
|